په افغانستان کې دخبريالانو دخونديتوب ادارې خبرورکړی دى چې په روان ٢٠١٦ميلادي کال کې په لسو مياشتو کې په هېواد کې يوولس خبريالان وژل شوي دي چې دا کچه ترتيرو ١٥کالولوړه ده او هم اوس مهال خبريالانوته مرګوني ګواښونه کيږي.
درې ورځې دمخه دملګرو ملتونو ديوې سروې له مخې په روان کال کې ترنوروټولو کلونو زيات امنيتي ځواکونه وژل شوي او هم ېې دټپيانو شمير زيات دى چې دامنيتي ځواکونو دوژنو پړه پر حکومت ور واچول شوه په سروې کې په ډاگه ويل شوي دي چې په لوړو نظامي پوستونو ېې نا اهله او دژبې ، سيمې له تعصبه ډک کسان ګمارلي دي او په نظامي ډګر کې وسله والو سره دمقابلې پرمهال هيڅ همغږي نه ليدل کيږي .
دتيروکلونوپه څیر دروان عیسوي کال دنومبر دوېمه په نړۍ کې د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي د عاملینو د معافیت د پای ته رسیدلو د نړیوالې ورځې په توګه لمانځل کیږي، چې په افغانستان کې هم ولمانځل شوه خودخبريالانو دخونديتوب په اړه پکې داسې کومه ژمنه ونه شوه چې په راتلونکې وخت کې به دخبريالانو ژوند ته خونديتوب ورکړي.
افغان ژورنالستان په يوه داسې نظام کې دخپل ژوند خونديتوب غواړي چې په هغه نظام کې ونې ،بوټي او ځمکه هم خوندي نه ده په دې يادوټولو دچارواکو لخوا چور چپاول پيل شوی دي په غرونوکې قيمتي ډبرې، د دولتي او ملکي وګړو دځمکو غصب او قومي وګړو دپستواو بادامو ميوه لرونکې ونې ددولتي زورواکو له غصبه خوندي نه دي .
په تيرو ١٥کالوکې چې ٦٠خبريالان ووژل شول ددې وژنوپړه په چا ور واچول شوه پردولتي ځواکونو،بهرنيو يرغلګرو، طالب وسله والو او که خپله په خبريالانو خبريالان ځکه په خپلو وژنوکې پړه ياديږي چې پر افغانستان ديرغل پرمهال همدې يوشمير خبريالانو يرغلګرو ته په خپلو راپورونو او تبصروکې دامن ساتو پوځونو نوم ورکاوه دهغه سوله ساتو چې له دوې ېې ژوند واخست .
په تيرو١٥کالو کې چې ٦٠خبريالان هرچا وژلي وي پړه ېې بايد بهرني يرغلګراو داخلي چارواکي ومني دهمدې خبريالانو رسنيوبه، بهرنيويرغلګرو او دبن دغونډې جوړ پرافغان ولس ورتپل شوي حکومت ته قانوني بڼه ورکوله .
دخبريالانو دخونديتوب يا (نی) اداره بايد يواځې دخبريالانو دژوند دخونديتوب غږ نه بلکه دټول ولس دخونديتوب غږ پورته کړي دا خبريالان دهمدې ولسه راټوکيدلي دي چې ددې خبريالانو پلار، ورور ، موراو يادکورنۍ نور غړي وژل کيږي دا خپله دخبريال وژنه ده چې ټول ولس ته خونديتوب ورکړل شو خبريال خپله پکې خوندي دى.
هغه ٢٠٢خبريالانو چې په رسنيوکې ېې دندې پريښې دي هغوی خپل رسالت سرته رسولى په کومه اداره کې چې ژوند، عزت او پت خوندي نه وي په هغه اداره کې هيڅ هم خوندي نه پاتې کيږي داچې د ٦٧٦خبريالانو دوسېې ترڅيړنو لاندې دي که همدومره عمر نور هم تيرشي دا څيړنې به مثبته پايله ونه لري په يوه هېواد کې چې دمطبوعاتو درناوی حکومتي چارواکي نه کوي مخالف او ولسي وګړو ته تمه لرل دنورو خبريالانو دژوند سره لوبې کول دي .
د افغان خبریالانو د خوندیتوب د کمیټې رئیس نجیب شریفي د افغان خبریالانو او رسنیو پر وړاندې د طالب وسله والو په “پالیسۍ کې بدلون” ته اشاره وکړ ه او ویې ویل حالاتو ته په کتوباید افغان خبریالان په خپلو کې په یو لړ مسئلو سره موافقې ته ورسیږي.
